Ersin Tatarın rəhbərlik etdiyi Kiprdə yeni səhifəyə və yeni baxışa doğru

KİAMP-KARABAKH IS AZERBAIJAN ! Milli Platformasının Baş Koordinatoru Dr. Elvin Abdurahmanlı, Şimali Kipr Türk Respublikasına rəsmi səfəri çərçivəsində KKTC-Prezident Sarayında Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatları üzrə Kommunikasiyalar üzrə müşaviri cənab Lətif AKÇA ilə görüşüb. Rəsmi görüş zamanı oktyabr ayında ŞKTC-də keçiriləcək prezident seçkiləri ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb və məsləhətləşmələr aparılıb.
Aşağıdakı mövzular müzakirə edildi:

1960-cı ildə qurulan Kipr Respublikası Rum və Türk Kipr xalqları arasında bərabərhüquqlu tərəfdaşlığa əsaslanan bir quruluş nəzərdə tuturdu. Lakin bu bərabərlik yalnız kağız üzərində qaldı və Rum rəhbərliyi əvvəldən Kipr türklərinin siyasi bərabərliyini qəbul edə bilmədi. 1963-cü ildə prezident Makariosun birtərəfli qaydada konstitusiyaya dəyişiklik etmək cəhdi və təklif etdiyi 13 maddədən ibarət türkləri xaric edən konstitusiya türk xalqının bütün dövlət qurumlarından kənarda qalmasına səbəb oldu. Sonrakı Qanlı Milad hücumları minlərlə Kipr türkünün ölümü ilə nəticələndi və onları kəndlərini tərk etməyə və gettolarda yaşamağa məcbur etdi. Kipr rumları üçün Kipr “Yelin adası”, Kipr türk xalqının varlığı isə “problem” idi. Bu səbəbdən Kipr türkləri özlərini idarə etməyə başladılar və müqavimətlə ayaq üstə qaldılar.

Cənab Lətif AKÇA-nın dediyi kimi, illər ərzində federal həllə dair saysız-hesabsız cəhdlər masada qaldı. Kipr Rum tərəfi hər danışıqlar prosesində türklərin suveren bərabərliyini rədd edərək, tək mərkəzli bir quruluş tətbiq edərək öz mövqeyini qoruyub saxladı. Kipr türkləri həmişə masa arxasında oturub güzəştə getdiyi halda, masanı alt-üst edən və hər addımda “sıfır əsgər, sıfır zəmanət” elan edərək Türkiyənin təsirli və faktiki qarantlığını aradan qaldırmağa çalışan Rum rəhbərliyi olub.

Cənab Elvin Abdurahmanlı məsələnin kontekstində aşağıdakı məsələlərə toxundu:

Bununla belə, zaman dəyişib.

Kipr türk xalqı adına cəsarətli bir baxışla səhnəyə çıxan prezident Ersin Tatar, “Kıbrısda iki ayrı xalq, iki ayrı demokratiya, iki ayrı dövlət var” deməsi ilə tarix həqiqətlərinə əsaslanan bir həll modeli təklif etdiyini görürük. Bu yeni yanaşma federasiya arzusunda illərini itirmiş insanların indi öz yollarını cızdığı bir dövrü simvollaşdırır.

Cənab Lətif AKÇA:
Əlbəttə, siz haqlısınız. Hörmətli Ersin Tatarın baxışı tək deyil. Türkiyə Cümhuriyyətinin prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan beynəlxalq platformalarda verdiyi açıqlamalarda bu siyasəti “qardaşlıq hüququ” prinsipi ilə dəstəkləmiş və Ersin Tatarı “qardaşım, yoldaşım” adlandırmaqla ona olan etibarını açıq şəkildə nümayiş etdirmişdir. Ərdoğanın BMT Baş Assambleyasında “ŞKTC tanınmalıdır” çağırışı bu baxışın təkcə Kiprdə deyil, Ankarada da dövlət siyasətinə çevrildiyini nümayiş etdirir.

Cənab Dr.Elvin Abdurahmanlı :

Təbii ki, bu baxışa qarşı çıxanlar da Türkiyəyə qarşıdırlar!
İki dövlətli həll vizyonuna qarşı çıxanlar təkcə Kipr türk xalqının iradəsinə deyil, həm də Türkiyənin Şərqi Aralıq dənizindəki hüquqlarına və nüfuzuna qarşı çıxırlar. Çünki bu yeni baxış sadəcə siyasi mövqe deyil; həm də Türkiyənin Mavi Vətəndəki suverenliyinin, təhlükəsizlik arxitekturasının və bölgədəki tarazlıq siyasətinin bir hissəsidir.

Cənab Lətif AKÇA:

Təbii ki, sizin də qeyd etdiyiniz kimi, Doktor Elvin, bu baxışa qarşı çıxanlar Kipr türk xalqının siyasi bərabərliyinə məhəl qoymayan, Rum arqumentlərinə qarşı susur, hətta dolayısı ilə qanuniləşdirən bir xətt izləyirlər. Bu dairələrin əsl məqsədi KKTC-ni zəiflətmək, Türkiyəni adadan uzaqlaşdırmaq və Kipri ​​Ellinləşdirmək arzusunu reallaşdırmaqdır.

Kipr Rum Tərəfi Federasiya maskası altında Kipr Türk seçkilərinə müdaxilə edir.

Kipr Rum rəhbərliyi federasiya tezisinin arxasında gizlənərək, həll masasında xoşməramlı oynayarkən, yerdə çox fərqli bir strategiya həyata keçirir. Xüsusən də Kipr türklərində seçki prosesində Rum rəhbərliyi və mediası açıq şəkildə federasiyayönlü namizədləri dəstəkləyir, xalqın iradəsinə kənardan təsir göstərməyə çalışır.

Bu dəstək birbaşa bəyanatlar, dolayı mesajlar və xariclə əlaqəli təbliğat vasitələri ilə təmin edilmişdir; tatarın baxışını sarsıtmaq üçün cəbhə yaradılıb. Kipr türk xalqının azad iradəsini hədəf alan bu müdaxilələr demokratiyanın ruhuna ziddir və tamamilə qəbuledilməzdir.

Dr. Elvin Abdurahmanlı : Bildiyimiz kimi və bir kəşfiyyat mütəxəssisi kimi kənardan müşahidə etdiyimiz kimi, Aİ Rusiya tərəfinə strateji susqunluq və asimmetrik dəstək nümayiş etdirir.

Kipr yunan tərəfinin bu addımları təkcə öz təşəbbüsü ilə məhdudlaşmır. Avropa Birliyi Kipr məsələsində qərəzsiz vasitəçi kimi çıxış etmək əvəzinə, açıq şəkildə Kipr Rum rəhbərliyinin mövqelərini mənimsəyir, böhranı daha da gücləndirən rol oynayır.

2004-cü il Annan Planında Kipr türklərinin “bəli”, yunanların isə “xeyr” səs verməsinə baxmayaraq, Aİ cəzalandırılmağa deyil, mükafata layiq olan tərəfi seçdi və bütün adanı təmsil edən Cənubi Kipri ​​üzv kimi qəbul etdi. Bu strateji səhv Kipr türklərinin Aİ-yə olan inamını dərindən sarsıdıb.
Son illərdə Aİ Türkiyənin adadakı mövcudluğuna açıq şəkildə qarşı çıxır, türk qoşunlarının adadan tamamilə çıxarılmasını tələb edən bəyanatlar verir. Təhlükəsizliklə bağlı bu mövqe təkcə Türkiyənin deyil, həm də Kipr Türk xalqının təhlükəsizliyinə məhəl qoymur.

Cənab Lətif AKÇA:

Əlbəttə, sizin özünüz də əvvəllər qeyd etdiyiniz kimi, Avropa İttifaqının bu birtərəfli yanaşması sadəcə olaraq Kipr-Yunanıstan oxuna siyasi etibar qazanmaq cəhdidir və sülhü deyil, dalana dirəndir.

Bununla belə, biz Yeni Dövrə, Yeni Ümidə qədəm qoyuruq.

Bu yeni dövr artıq sadəcə bir həll modeli deyil; azadlıq və ləyaqət uğrunda mübarizədir. Suveren bərabərliyə əsaslanan yan-yana yaşayan iki dövlətin reallığı təkcə adada davamlı sülhün deyil, həm də ədalətin və həqiqətin əsasını təşkil edir.

Kipr türk xalqı artıq öz gələcəyinə nəzarət edən, əksinə onu formalaşdıran bir xalqdır.

Cənab Dr.Elvin Abdurahmanlı :
Görünən odur ki, cənab prezident Ersin Tatarın rəhbərliyi altında və Türkiyənin sarsılmaz dəstəyi ilə bu millət tarixi yenidən yazmaqda qərarlıdır. Azərbaycan diasporunun üzvü və qardaş Azərbaycan dövlətinin daimi vətəndaşı olaraq cənab Ersin Tatara seçkilərdə uğurlar arzulayırıq və qardaş Kipr xalqının düzgün qərar verəcəyinə tam əminik. Bizi Prezident sarayında qəbul etdiyinizə görə qurumumuz adından Sizə minnətdarlığımızı və minnətdarlığımızı bildiririk.